Η Μαρία Κουλούρη γράφει στο Bookmark για το "Και γύρω τους η θάλασσα"

Το διάβασα δίπλα στη θάλασσα. Έχοντας στα αυτιά μου τον ήχο των κυμάτων. Όμως τίποτα δεν θα άλλαζε αν τύχαινε να το διαβάσω ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί στην πολύβουη Ομόνοια.
Γιατί απλά η Αφροδίτη Βακάλη σε παίρνει απ΄όπου και να βρίσκεσαι και σε μεταφέρει με την εξαιρετική γραφή της, στα μέρη που επιλέγει εκείνη να στήσει την ιστορία της.
Και είναι η ιστορία πολύ δυνατή με ήρωες να τη στηρίζουν σε κάθε στροφή, σε κάθε παράγραφο, σε κάθε πρόταση του βιβλίου. Η Αννεζώ, η Φρασκούλα, ο Κωνσταντής, η ατίθαση Μαρία, ο καιροσκόπος Νικόλας, ο γιατρός Βαρανάκης, σε κρατούν δέσμιο της μοίρας τους, της πορείας τους, των σκέψεών τους, των επιθυμιών τους, που αναλύονται χωρίς ούτε μία λέξη περιττή, με φράσεις αλλού σκληρές και αλλού γεμάτες λυρισμό από τη συγγραφέα.
Το τέλος για άλλους ήρωες καλό, για άλλους απρόσμενο, με τούτο το τελευταίο να αιωρείται με το κλείσιμο του βιβλίου...
Ένα βιβλίο ξεχωριστό από μια ξεχωριστή συγγραφέα που σίγουρα έχει ακόμη πολλά να δώσει στον χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας.
Μ.Κ.

Πηγή: http://bookmark-vivlia.simplesite.com/418039930/3061874/posting/%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B3%CF%8D%CF%81%CF%89-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%B7-%CE%B8%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%83%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%B1%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B7-%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%8C%CF%82?b=EAFE6285E1C24989BAEE3C47

Η Καλλιόπη Κρητικού γράφει στο Βιβλιοπαρεάκι για το βιβλίο "Και γύρω τους η θάλασσα"

Ένα βιβλίο που μυρίζει θάλασσα και κλείνει στις σελίδες του όλων των ειδών τους άερηδες που κυβερνούν το Αιγαίο Πέλαγος. Ο Μπάτης, ο Μαϊστρος, ο Σιρόκος, ο Πουνέντες και η Τραμουντάνα εναλλάσσονται μεταξύ τους όπως και τα συναισθήματα του αναγνώστη που παρασύρεται από την πρώτη στιγμή στη δίνη της ιστορίας ζωής των ηρώων.
Οι χαρακτήρες απλοί, αληθινοί νησιώτες ξεδιπλώνουν το χαρακτήρα τους, τις επιθυμίες και τις αδυναμίες τους αργά και μεθοδικά, και ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα ψηφιδωτό απαράμιλλης ομορφίας που σαγηνεύει. Ο Καπετάν Καρατζάς παλεύει με τα πάθη του και την επιτακτική ανάγκη της ψυχής του να αγαπηθεί. Η Φρασκούλα, η γυναίκα του, υπόδειγμα συζύγου και μητέρας, θα βρεθεί αντιμέτωπη με τις αλήθειες της ζωής της που σαν αμείλικτοι δικαστές θα την καταδικάσουν για τον απόλυτο έρωτα που έζησε. Η Αννεζώ, η κόρη τους, αναγκάζεται να συναινέσει σε ένα γάμο, και ακολουθώντας το μονοπάτι του έρωτα, θα γνωρίσει την αληθινή αγάπη όμως θα κλονιστεί βαθιά όταν έρθει αντιμέτωπη με την συνταρακτική αλήθεια. Ο Κωνσταντής ακολουθεί τη φωνή της καρδιάς και είναι ο βράχος που θα "σπάσει" την ορμή των κυμμάτων, τα οποία παλεύουν να τους τραβήξουν μαζί τους στη μανιασμένη θάλασσα του πόνου.
Δίπλα τους στέκουν η Τασία με την κόρη της, τη Μαρία, ένα αερικό που θα προκαλέσει ίριδες, ίντριγκες, αρρωστημένα πάθη, θα παγιδευτεί στα δίχτυα της αγάπης και θα πληρώσει το τίμημα των πράξεών της. Ο γιατρός Βαρανάκης που φτάνει στο νησί κουβαλώντας τα φαντάσματα του παρελθόντος του, και οι ξαδέρφες της Αννεζώς οι οποίες ακολουθούν την καρδιά τους μαζί με τις συνέπειες των επιλογών τους, καθώς και η υπέροχη Μαρουλίνα, που ξεχειλίζει από αγάπη και αισιοδοξία.
Οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη με αμείωτο ενδιαφέρον, τα διλήμματα εμφανίζονται αδυσώπητα, οι αποφάσεις λαμβάνονται ερήμην των άμεσα ενδιαφερόμενων και οδηγούν σε τραγικά γεγονότα. Είναι ένα μυθιστόρημα έντονων αντιθέσεων που δεν σε αφήνει λεπτό ν' ανασάνεις, να σκεφτείς, να κρίνεις ... απλά παρασύρεσαι από τον αριστοτεχνικό τρόπο γραφής της κας Βάκαλη και παραδέρνεις μαζί με τους ήρωες.
Οι εικόνες μεταφέρονται με γλαφυρότητα και με μοναδικές περιγραφές, και δημιουργούν την ψευδαίσθηση στον αναγνώστη ότι τριγυρνά στα σοκάκια του νησιού, ότι βλέπει το καθρέπτισμα του φεγγαριού στη θάλασσα, ότι αντικρύζει τη θέα του πελάγους. Οι παραδόσεις, τα ήθη, τα έθιμα, οι ηθικές αρχές των μικρών κοινωνιών,και κυρίως οι κουβέντες που μεταφέρονται και διογκώνονται με απίστευτη ταχύτητα από άκρη σ' άκρη, πλέκονται με μοναδικό τρόπο με την εξέλιξη της ιστορίας και προσφέρουν ένα καθηλωτικό αποτέλεσμα. Αγωνία, ελπίδα, πόνος, απογοήτευση, μίσος, έρωτας συνθέτουν το κουβάρι των συναισθημάτων που κατακλύζουν τον αναγώστη. Και η κάθαρση έρχεται στο τέλος, μαζί μ' ένα αίσθημα μελαγχολίας καθώς καλείσαι να το αποχωριστείς...


ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ

- See more at: http://vivliopareaki.blogspot.gr/2015/07/thalassa.html#sthash.HX6oIVyz.upMUDqkA.dpuf

Παρουσίαση του βιβλίου "Και γύρω τους η θάλασσα" από τον φιλόλογο Λεωνίδα Μπανάκο

 Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή να σας παρουσιάσω απόψε τη φίλη και συγγραφέα Αφροδίτη Βακάλη, την Αφροδίτη που αναδύθηκε μέσα από τη θάλασσα της λογοτεχνίας μας και μέσα από τα άλλοτε ήρεμα και άλλοτε ταραγμένα κύματα που ορίζουν τη ζωή των ηρώων αυτού εδώ του βιβλίου, με τίτλο
Και γύρω τους η θάλασσα»…

 Μέσα σε 400 περίπου σελίδες η συγγραφέας πλάθει τους ήρωές της, χτίζει τους χαρακτήρες, τους συνδέει με ορατά και αόρατα νήματα, τους δίνει ζωή και τους αφήνει ελεύθερους να μας παρασύρουν σ’ ένα γοητευτικό ταξίδι.

Θα μου πείτε βέβαια πως κάθε συγγραφέας το κάνει αυτό. Βρίσκει το θέμα του, την πλοκή, την ίντριγκα και τοποθετεί τους χαρακτήρες μέσα στο φόντο της δράση, μέσα στην περιπέτεια. Με τη δύναμη της πένας του προσπαθεί να μας «βάλει» μέσα σ’ αυτήν. Να μας καθηλώσει και να γυρνάμε τις σελίδες με το ενδιαφέρον μας να κορυφώνεται και τα συναισθήματά μας να απογειώνονται.
Τι το διαφορετικό, λοιπόν, έχει το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα; Τι καινούργιο ή ιδιαίτερο έχει να προσφέρει στον τεράστιο και πλουσιότατο χώρο της λογοτεχνικής αφήγησης και συγκεκριμένα, του μυθιστορήματος; Μήπως πρόκειται για «ένα ακόμη μυθιστόρημα»; Για ένα ακόμη βιβλίο;
Θα σας απαντήσω μέσα από τη δική μου, προσωπική εμπειρία. Ξεκίνησα να το διαβάζω από απλή περιέργεια. Ήθελα να δω πώς η Αφροδίτη, η φίλη, η συμμαθήτρια, η εκπαιδευτικός, η συνάδελφος, πέρασε το Ρουβίκωνα. 

Κι ενώ άρχισα να διαβάζω το «Και γύρω τους η θάλασσα» από περιέργεια, γρήγορα σελίδα τη σελίδα, η περιέργεια μετατράπηκε σε ενδιαφέρον, το ενδιαφέρον σε ενθουσιασμό και όταν έφτασα στο τέλος, συνειδητοποίησα ότι ήταν ένα καλό, ένα πολύ καλό βιβλίο. Ένα βιβλίο που είχε κάτι καινούργιο να πει, τόσο σε επίπεδο μορφής όσο και σε επίπεδο περιεχομένου. Σπάνια διαβάζει κανείς βιβλία που οι περιγραφές δεν κουράζουν. Σπάνια συναντά κανείς ένα ύφος, ένα στιλ τόσο άμεσο, τόσο ζωντανό και «κοφτό», που νομίζεις ότι δε διαβάζεις, αλλά ακούς τα λόγια των προσώπων στ’ αυτιά σου.
Ακούς τους ήχους, νιώθεις τις γεύσεις, σχεδόν αισθάνεσαι πάνω σου την αρμύρα της θάλασσας που ξεχύνεται από παντού και σε δροσίζει. Το ύφος της Αφροδίτης έχει ρυθμό. Έχει δύναμη. Έχει ένα ιδιαίτερο και πολύ προσωπικό στίγμα. Δε σε κουράζει και σε καμία περίπτωση δεν κάνει «κοιλιά».
Είναι σαν ένα τραγούδι πότε χαρούμενο και πότε λυπημένο, που το σιγοτραγουδάς κι εσύ, χτυπώντας ρυθμικά το πόδι. Ο τρόπος που είναι τοποθετημένες οι λέξεις, τα ρήματα, τα υποκείμενα, οι διάλογοι, ο ευθύς και ο εξαρτημένος λόγος, δεν είναι καθόλου τυχαίος. Φαίνεται πως είναι προσεγμένος, δουλεμένος. Ταλέντο και τεχνική έχουν δώσει ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα.
Έπειτα, πέρα από τη γραφή καθαυτή και το καλοδουλεμένο ύφος, είναι τα μοτίβα. Ο καμβάς. Η θάλασσα, η ζωή στο νησί. Οι συνήθειες, οι γιορτές, οι ασχολίες, τα επαγγέλματα, οι προλήψεις και τα έθιμα. Ένας δραματοποιημένος καμβάς, που βρίσκεται σε συνεχή κίνηση, σαν την ίδια τη θάλασσα, ένα μοτίβο ζωντανό, που σε καλεί να συμμετάσχεις, να πας κοντά, να γίνεις κι εσύ ένα με την ‘παρέα’.

Δεν υπάρχει στατικότητα παρά μόνο ροή, κίνηση, δράση, σαν την ίδια τη ζωή. Ένα βιβλίο ολοζώντανο. Ένα θέμα δυναμικό, γρήγορο, αεικίνητο. Παρόλα αυτά, τίποτα δεν είναι τοποθετημένο τυχαία, αφημένο στο χώρο όπου διεξάγεται η πλοκή του μυθιστορήματος. Τίποτα δεν καταλαμβάνει όσο χώρο θέλει αυτό.
Αντίθετα, ο χώρος, το πλαίσιο είναι αυστηρά καθορισμένο και περιχαρακωμένο. Η τέχνη και το ταλέντο της συγγραφέως κατάφερε κάτι που ίσως ούτε η ίδια φαντάστηκε από την αρχή.
Ο δραματικός χώρος του μυθιστορήματος, το νησί, είναι στην πραγματικότητα μια γιγάντια σκακιέρα.
Είναι ένα πεδίο άτυπης και μαζί τυπικής μονομαχίας, όπου θα συναντηθούν και θα συγκρουστούν αιώνια αντίρροπες και αιώνια μοιραίες δυνάμεις: το καλό και το κακό, η αγάπη και το μίσος, η φιλία και η έχθρα, το δίκαιο και το άδικο, το φως και το σκοτάδι. Θέματα που πάντα εξάπτουν τη φαντασία και δίνουν υλικό στην έμπνευση, χάρη στην οποία ο καλό μυθιστοριογράφος δουλεύει την ιστορία του.
Και πάνω σ’ αυτή τη ζωντανή σκακιέρα, η Αφροδίτη Βακάλη τοποθέτησε τις φιγούρες της. Τους ήρωες της. Άλλοι εκπροσωπούν τις δυνάμεις του ‘καλού’ και άλλοι τις δυνάμεις του ‘κακού’. Λευκό και μαύρο.
Και γύρω τους η θάλασσα. Και εμείς, που παρακολουθούμε με αγωνία την εξέλιξη αυτής της παρτίδας. Αυτού του αγώνα, που αντιπροσωπεύει την ίδια τη ζωή.

Οι φιγούρες όμως αυτές, τα πιόνια, δεν κινούνται σύμφωνα με τη βούληση της συγγραφέως. Ούτε καν σύμφωνα με τη δική τους βούληση. Παίρνουν σάρκα και οστά, αποκτούν προσωπικότητα, έχουν παρελθόν, ζουν το παρόν τους και αμφιταλαντεύονται ανάμεσα σ’ αυτό και στο αβέβαιο μέλλον τους.
Είναι χαρακτήρες αυτόνομοι, σμιλεμένοι καλά και αυθύπαρκτοι. Δίνουν το δικό τους αγώνα, και τις κινήσεις τους πάνω στη σκακιέρα τις ορίζει μόνο η μοίρα. Άλλοτε τη φτιάχνουν μόνοι τους, άλλοτε την αψηφούν, άλλοτε υποτάσσονται σ’ αυτήν…
Κάποιοι νικούν, κάποιοι χάνουν, κάποιοι καταστρέφονται. Η επιτυχία όμως της γραφής είναι ακριβώς αυτή: ότι τα πρόσωπα του μυθιστορήματος είναι ζωντανά, ελεύθερα, ενώ ταυτόχρονα είναι δεμένα μεταξύ τους με σχέσεις κάθε λογής και κινούνται μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Και σ’ αυτή την παρτίδα, δεν έχει μεγάλη σημασία ποιος θα χάσει και ποιος θα νικήσει. Σημασία έχει ότι κερδισμένος θα βγει ο ίδιος αναγνώστης, που θα ζήσει μια συναρπαστική εμπειρία και στο τέλος του βιβλίου, θα νιώσει το κύμα να σκάει δίπλα του και γύρω του. Το κύμα της ζωής των ηρώων. Και της δικής του ζωής.

Και γύρω τους η θάλασσα.
Και γύρω τους το πάθος.
Και γύρω τους η αγάπη.

Σ’ ευχαριστούμε, Αφροδίτη Βακάλη, γι’ αυτό το γοητευτικό βιβλίο και σε καλωσορίζουμε στη χορεία των νέων λογοτεχνών, που έχουν να μοιραστούν πράγματα και συναισθήματα με τους αναγνώστες τους.

Η ομιλία του Λεωνίδα Μπανάκου έγινε με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου στο Jourfixe Cafe-Resto, στις 22/12/13, στην Κηφισιά.

Το βιβλίο στα χέρια και την άποψη της Βασιλικής: «Και γύρω τους η θάλασσα» της Αφροδίτης Βακάλη στο cretablog.gr

Γράφει η Βασιλική Μολφέση

Πηγή: http://cretablog.gr/politismos/logotexnia/item/32076-to-vivlio-sta-xeria-kai-tin-apopsi-tis-vasilikis-kai-gyro-tous-i-thalassa-tis-afroditis-vakali

Νησιώτικο, όμορφο και θαλασσινό το μυθιστόρημα της Αφροδίτης Βακάλη «Και γύρω τους η θάλασσα», με τις ολοζώντανες, γλαφυρές περιγραφές του, μας μεταφέρει στο αιγαιοπελαγίτικο μπλε με αέρα και φως!!
Σε ένα κυκλαδίτικο νησί, ατενίζουμε τη θάλασσα απ΄ το ολόλευκο ξωκλήσι του Άι-Γιάννη, άλλοτε γαλήνια κι άλλοτε φουρτουνιασμένη να σκάει στα βράχια, όπως και η ζωή των ηρώων του βιβλίου και κάτοικοι του μικρού αυτού νησιού. Ζούμε τα γεγονότα και βιώνουμε έντονα τα συναισθήματα των ηρώων, λες και είμαστε εκεί, κάτοικοι κι εμείς στο νησί τους. Τους έρωτες, τα μυστικά, τα πάθη τους μα και τα ήθη, τα έθιμα, τα πανηγύρια και τις παραδόσεις τους. Όλα δοσμένα πανέμορφα και με τέχνη!! Γραμμένα σε ωραία, νησιώτικη γλώσσα, λυρική και τραγουδιστή. Και γύρω μας η θάλασσα!!!! Ρομαντικό και συγκινητικό μα και άγριο και ρεαλιστικό, το βιβλίο αυτό, με άγγιξε ιδιαίτερα στην ψυχή, μιας κι έχω μεγαλώσει σε νησί και έχω βιώσει γεγονότα της θάλασσας. Η υπόθεσή του αφορά τη δύσκολη ζωή των ναυτικών που κύμα κύμα και μίλι μίλι μετρούν τη ζωή τους, τα μπάρκα τους και τον γυρισμό στον τόπο τους μα και την ακόμα πιο δύσκολη ζωή των γυναικών τους, τις αγωνίες τους , τους φόβους τους και τη μοναξιά. Ήρωές του , οι καπεταναίοι, η Φρασκούλα και η ευγενική Αννεζώ, οι εξαδέλφες της με τον στοργικό πατέρα , η προκλητική Μαρία, ο εγωιστής καιροσκόπος Νικόλας, ο άτυχος γιατρός και η τραγική φιγούρα της Τασίας, πολλά πρόσωπα που καθένα με το δικό του ξεχωριστό χαρακτήρα, δίνουν τη δική τους πινελιά στην πλοκή του βιβλίου, με τη συμπαράσταση στα δύσκολα , την παρέα στις χαρές και στις λύπες μα και τον έλεγχο και τα κακά σχόλια για την ζωή, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, που πολλές φορές προκαλούν μεγάλο κακό. Και μια παράγραφος «Απίστευτο! Αυτό το ξαφνικό, το τελεσίδικο του θανάτου, καθώς και η γνώση πως η μοίρα είναι κοινή φέρνουν τρόμο στις ανθρώπινες καρδιές. Μήπως όλα αυτόν το σκοπό δεν έχουν? Τα γλέντια, οι χοροί, το τραγούδι, το πιοτό, ο έρωτας. Να ξορκίσουν το θάνατο, να ξεχαστεί ο νους, να τρέξει στη ζωή. Να φχαριστηθεί η ψυχή, το φθαρτό κορμί. Δέος μπροστά στο θάνατο και φόβος. Φόβος, που παραλύει, που μουδιάζει τους ανθρώπους. Δεν υπάρχει χειρότερο. Πάνω στη χαρά, στον εορτασμό της ζωής , να εισβάλει ο θάνατος. Να υπενθυμίζει πως είναι ο μόνος, ο υπέρτατος εξουσιαστής. Ανυπέρβλητος άρχων, αδυσώπητος. Και κυρίως, αναπόφευκτος».

Συνέντευξη στο Happy tv.gr για το βιβλίο "Και γύρω τους η θάλασσα"

Η Αφροδίτη Βακάλη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965 και είναι εκπαιδευτικός. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αρχικά εργάστηκε διδάσκοντας αγγλικά σε φροντιστήρια. Το 1997 διορίστηκε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου υπηρετεί μέχρι σήμερα, ζώντας μόνιμα στη Μύκονο.

Ποια βιβλία έχουν επηρεάσει τη ζωή σας; 
Μου φαίνεται απίστευτα δύσκολο να απαντήσω σε ένα τέτοιο ερώτημα. Υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία που έχω λατρέψει, που με έχουν προβληματίσει βαθιά και που, ίσως, έχουν σπρώξει τη σκέψη μου προς άλλες κατευθύνσεις. Θα ήταν άδικο να ονομάσω κάποια, ξεχνώντας πιθανόν κάποια άλλα. Αν πρέπει όμως οπωσδήποτε να δώσω μια απάντηση, θα έλεγα τα εξής: ως έφηβη, μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση το «Όσα παίρνει ο άνεμος» της Μ. Μίτσελ, όπου ξεδιπλώνεται η απίστευτη προσωπικότητα της Σκάρλετ Ο’ Χάρα. Καθώς και το « Τζέην Έυρ» της Σ. Μπροντέ και το «Περηφάνια και Προκατάληψη» της πολύ αγαπημένης μου Τζέην Όστεν. Σταθμός υπήρξε, την εποχή που ήμουν φοιτήτρια, η ανάγνωση του βιβλίου «Ο καπετάν- Μιχάλης» του δικού μας μεγάλου Ν. Καζαντζάκη. Κι εκείνη την εποχή, γνώρισα και ομολογώ ότι χάρισα την καρδιά μου, στο θεατρικό συγγραφέα Τέννεση Γουίλιαμ, τον οποίο θεωρώ κορυφαίο δημιουργό.

Θα θέλατε να μοιραστείτε λίγα πράγματα από το βιβλίο σας “Και γύρω τους η Θάλασσα» μαζί μας;
Το βιβλίο αυτό ίσως και να μην είχε γραφτεί ποτέ, αν δεν ήταν κοντά μου η πολύ καλή μου φίλη, η εξαιρετική φιλόλογος και συνάδελφος Ασπασία Ζ. , η οποία διαβάζοντας την πρώτη σελίδα με το γάμο της Αννεζώς, με παρότρυνε να το συνεχίσω και να το κάνω μυθιστόρημα. Με άλλα λόγια, με πέταξε στη θάλασσα κι έπρεπε να κολυμπήσω στα βαθιά. Βρέθηκα, λοιπόν, ξαφνικά να γράφω, δίχως να είμαι σίγουρη αν θα κατάφερνα να το ολοκληρώσω και να του δώσω τη μορφή μυθιστορήματος. Σύντομα, όμως, η αγάπη μου για το νησί, οι απίστευτες εικόνες που για χρόνια γεμίζανε τα μάτια μου, οι αναμνήσεις μου από τα πανηγύρια και τα χοιροσφάγια που είχα παραβρεθεί, πήραν μορφή και γίνανε λέξεις. Θέλω να πιστεύω ότι ο αναγνώστης θα δει την ομορφιά τούτου του νησιού, όσο και της εποχής εκείνης. Μια αγνή, λεβέντικη ομορφιά, πριν έρθει ο τουρισμός κι αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Αυτός ήταν κι ο στόχος μου απ’ την αρχή, να δείξω σε όλους το νησί που ζω και που έχω λατρέψει. Να δείξω αυτά που βλέπω εγώ, αυτά που έχουν ανεξίτηλα χαραχτεί μέσα μου. Τη γοητεία μιας Μυκόνου, που δεν τόλμησα καν να ονομάσω σε όλο το βιβλίο, και που ελπίζω μετά από 16 χρόνια παραμονής εδώ, να μου επιτραπεί να την αποκαλέσω και τόπο δικό μου.

Αντιμετωπίσατε κάποια προβλήματα ή δυσκολίες κατά τη συγγραφή του βιβλίου σας;
Το βιβλίο «Και γύρω τους η θάλασσα» είναι το πρώτο μου μυθιστόρημα κι όπως είναι φυσικό, η απειρία μου και μόνο, μου δημιουργούσε κάποιες στιγμές, αν όχι προβλήματα, αρκετές ανασφάλειες. Όταν ‘σκάλωνα’ κάπου ή δεν ήμουν σίγουρη πώς να προχωρήσω την υπόθεση και προς ποια κατεύθυνση, έφτιαχνα έναν καινούργιο χαρακτήρα. Αυτό με λύτρωνε, μπορώ να πω, διότι μου έδινε τη δυνατότητα να ξεπεράσω το άγχος μου για την πλοκή. Και συγχρόνως, ο καινούργιος μου ήρωας, σαν ‘από μηχανής θεός’, μου πρόσφερε διάφορες λύσεις. Κάποια πρόσωπα του συγκεκριμένου βιβλίου, στην πραγματικότητα ‘γεννήθηκαν’ για να με βγάλουν από αδιέξοδα και τους ευχαριστώ γι’ αυτό!

Ποιον χαρακτήρα του βιβλίου σας αγαπήσατε ιδιαίτερα;
Έχω δεθεί με όλους τους χαρακτήρες του βιβλίου καθώς τους είδα να γεννιούνται, να αποκτάνε υπόσταση και φωνή κι από ένα σημείο και πέρα, τους παρακολούθησα με ενδιαφέρον να πράττουν αυτόβουλα, πια. Θα υποκύψω , όμως, στον πειρασμό ν’ απαντήσω, λέγοντας ότι ο αγαπημένος μου είναι ο Κωνσταντής, ο φίλος του Καρατζά και μετέπειτα, άντρας της Αννεζώς. Έχει ένα απίστευτο μεγαλείο ψυχής, το οποίο ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά καθώς προχωρά η υπόθεση. Αν και είναι ένας άνθρωπος από νωρίς ψυχικά και σωματικά κακοποιημένος, έχει τη δύναμη να ξεπεράσει αυτά τα τραύματα, να αγαπήσει και να φερθεί με έναν εξαιρετικά ευγενικό και διακριτικό τρόπο στη γυναίκα του, με αποτέλεσμα, φυσικά, να την κερδίσει και να δικαιωθεί. Τον εκτιμώ επίσης διότι, ενώ θα μπορούσαν τα προσωπικά του βιώματα να τον οδηγήσουν σε μια σκληρή, έως και βάναυση συμπεριφορά, εκείνος στέκει στο ύψος του, αποκαλύπτοντας έναν ιδιαίτερα δυνατό και ανώτερο χαρακτήρα, ο οποίος, αναπόφευκτα, κερδίζει το θαυμασμό μου.

Υπάρχει κάποιος λογοτεχνικός χαρακτήρας από το βιβλίο σας τον οποίο θα σκεφτόσασταν να ξαναζωντανέψετε και σε επόμενα βιβλία;
Για να είμαι ειλικρινής, όχι. Πιστεύω ότι όλοι έκαναν τον ‘κύκλο’ τους μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν, να πράξουν, να φανερωθούν και θα προτιμούσα να μείνουν για πάντα εκεί, ανάμεσα στο εξώφυλλο και στο οπισθόφυλλο τού «Και γύρω τους η θάλασσα». Ο χώρος αυτός τους αρκεί, νομίζω.

Πώς βλέπετε τα πράγματα για την ελληνική λογοτεχνία σήμερα; 
Όπως και σε κάθε άλλη εποχή, υπάρχουν και σήμερα πολλοί και σημαντικοί συγγραφείς. Δυστυχώς, η οικονομική κατάσταση της χώρας, αναγκάζει τους εκδοτικούς οίκους να κάνουν αυστηρές επιλογές και να περιορίζουν τον αριθμό των τίτλων που εκδίδουν. Παρ’ όλα αυτά βλέπω, ότι γίνεται μεγάλη προσπάθεια από μέρους τους και συχνά με αρκετό οικονομικό ρίσκο, να δώσουν ‘βήμα’ και σε νέους συγγραφείς. Ελπίζω και πιστεύω, ότι το αναγνωστικό κοινό θα τους δικαιώσει, διότι εκείνοι που αγαπούν τη λογοτεχνία, και ευτυχώς, δεν είναι λίγοι, πάντα θα διαθέτουν ένα ποσό για ν’ αποκτήσουν το βιβλίο της αρεσκείας τους.
Ο ‘εθισμένος’ αναγνώστης μπορεί να μειώσει τον αριθμό των βιβλίων που διαβάζει, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει την ανάγνωση, γιατί απλά, δεν μπορεί. Είναι το οξυγόνο του. Όπως και οι συγγραφείς, θα συνεχίσουν να γράφουν με τον ίδιο ζήλο, ανεξαρτήτως του πόσα ή ποια απ’ τα βιβλία τους εκδίδονται.
Η λογοτεχνία είναι αποκούμπι , μια ανάγκη ψυχική και θα επιβιώσει, όπως επιβιώνει και η πίστη. Και τρέφεται, θαρρώ, από αυτές τις ίδιες δυσκολίες που την απειλούν. Τις ενστερνίζεται, τις διαπλάθει και τις προσφέρει πίσω με άλλη μορφή.

Πως είναι για ένα συγγραφέα η επόμενη ημέρα της έκδοσης του βιβλίου;
Απίστευτα συναρπαστική. Για μήνες, περίμενα με λαχτάρα να το πιάσω στα χέρια μου, να το χαϊδέψω, να μυρίσω το χαρτί του. Κι επιτέλους, το κρατούσα. Ένιωσα σα τη λεχώνα που της βάζουν για πρώτη φορά, το μωρό στην αγκαλιά. Κι αμέσως, ξεκίνησε η αγωνία της ‘μάνας’. Θα είναι τυχερό; Θ’ αγαπηθεί; Πώς θα το υποδεχτεί, πώς θα του φερθεί ο κόσμος; Το βιβλίο αυτό, όπως πιστεύω και κάθε βιβλίο, για κάθε συγγραφέα, είναι σάρκα και αίμα μου, κομμάτι απ’ την ψυχή μου και η αίσθηση, ότι το παρέδωσα πια στα χέρια του αναγνώστη, είναι γοητευτική μεν, αλλά μου προκαλεί συγχρόνως και αγωνία.

Θα σας ενδιέφερε να πειραματιστείτε και με άλλα ήδη γραφής; 
Είχα αποπειραθεί στο παρελθόν να γράψω ορισμένα ποιήματα, όπως κάθε άνθρωπος, πιστεύω, κάποια στιγμή στη ζωή του, τουλάχιστον όσοι αγαπούν τη γραφή. Κι εκεί σταμάτησα. Ο πεζός λόγος με μαγεύει και θεωρώ μου ταιριάζει περισσότερο, ίσως επειδή μου δίνει τη δυνατότητα να εκφράζομαι όπως επιθυμώ. Ίσως, πάλι, να μην είμαι ικανή να χωρέσω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου σε στίχους. Να είμαι λακωνική και περιεκτική, όπως απαιτεί η ποίηση. Αρκούμαι, λοιπόν, στην πεζογραφία.

Έχετε σκεφτεί κάποια από τις ιστορίες των βιβλίων σας ως θεατρικό έργο ή κινηματογραφική ταινία;
Το βιβλίο «Και γύρω τους η θάλασσα» έχει, νομίζω, τα στοιχεία εκείνα που θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν κάποιον να το γυρίσει ταινία ή σήριαλ για την τηλεόραση. Αυτή, φυσικά, είναι η δική μου εκτίμηση, η οποία ίσως να μην συμπίπτει με εκείνη των δημιουργών του συγκεκριμένου είδους. Ασφαλώς, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα μου έδινε μεγάλη χαρά, ειδικά να δω τους ήρωες να ζωντανεύουν, να παίρνουν σάρκα και οστά. Και , πρωτίστως, θα είχα τεράστια περιέργεια να δω, αν κάποιος άλλος κι εγώ έχουμε την ίδια εικόνα στο μυαλό μας για όλα αυτά τα πρόσωπα.

Πώς θεωρείται πως θα επηρεάσει η διάδοση των e-books τη λογοτεχνία και την ανάγνωση βιβλίων; Το βιβλίο σας θα κυκλοφορήσει σε αυτή τη μορφή;
Το βιβλίο μου κυκλοφορεί ήδη και σε e-book κι αυτό μου δίνει ιδιαίτερη χαρά. Πιστεύω ότι η ιλιγγιώδης εξέλιξη της τεχνολογίας στην εποχή μας, απαιτεί να προσαρμοζόμαστε στις αλλαγές που επιφέρει. Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να διαλέξει τη μορφή την οποία θέλει να έχει το βιβλίο που διαβάζει.
Και φυσικά, όποια κι αν είναι αυτή η μορφή, δεν επηρεάζει το περιεχόμενο ή τη λογοτεχνική αξία του ίδιου του βιβλίου. Επιπλέον, σε μια εποχή που οι νεότερες γενιές είναι απόλυτα συνδεδεμένες με τους υπολογιστές τους, ακόμη και εξαρτημένες θα έλεγα, αν θέλουμε να τους φέρουμε κοντά στο βιβλίο και στην ανάγνωση, οφείλουμε να τους τα παρέχουμε σε ηλεκτρονική μορφή, αυτή δηλαδή που γνωρίζουν και θεωρούν οικεία. Άλλωστε, ο τρόπος που η λογοτεχνία προσεγγίζει τον αναγνώστη πρέπει, πιστεύω, να υπάγεται στους κανόνες που διέπουν την εκάστοτε εποχή. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν στενόμυαλο κι οπισθοδρομικό, κάτι που δε ταιριάζει σε καμία μορφή τέχνης.

ΠΗΓΗ:http://www.happytv.gr/afroditi-vakali-milai-gia-vivlio-tis-ke-giro-tous-thalassa-sinentefxi-sto-happytv-gr/

Συνέντευξη στο infokids για το βιβλίο "Και γύρω τους η θάλασσα"

Το βιβλίο είναι απ’ τα best seller της χρονιάς. Ρομαντικό και συγχρόνως σκληρό, ρεαλιστικό μα ταυτόχρονα μυθοπλασία.

Μας ταξιδεύει στον έρωτα, τα πάθη του, στα διλήμματα των ηρώων.

Η συγγραφέας του Αφροδίτη Βακάλη, μίλησε στο Infokids.gr για το έργο αλλά και τις προσωπικές εμπειρίες κι επιλογές της. 

1. Με ποιο σκεπτικό αποφασίσατε να γράψετε το βιβλίο σας; Για να μοιραστείτε την αγάπη σας για τη θάλασσα, επειδή είχατε ανάγκη να γράψετε μια ερωτική ιστορία, ίσως για να μοιραστείτε με το κοινό τις απόψεις σας για τα επικίνδυνα ερωτικά παιγνίδια;

Ξεκίνησα να γράφω αποφασισμένη να δώσω διέξοδο σε μια επιθυμία και μια ανάγκη που από μικρή, ένιωθα να σιγοκαίει μέσα μου, αυτή της συγγραφής. Τόλμησα να δοκιμάσω και είμαι πανευτυχής που πραγματοποίησα το όνειρό μου. Παράλληλα, η αγάπη που τρέφω για τη θάλασσα και το νησί στο οποίο ζω, υπήρξαν η πηγή της έμπνευσής μου. Θέλησα, πραγματικά, να μοιραστώ με τον αναγνώστη την ομορφιά τούτου του τόπου και την επίδραση που έχει η θάλασσα στον ψυχισμό αυτών που ζούνε κοντά της. Οι ερωτικές ιστορίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής όλων μας και πώς θα μπορούσα να μιλήσω για ανθρώπινες σχέσεις χωρίς ν’ αναφερθώ στο έρωτα; Συγχρόνως, μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου καταπιάνομαι με όλη τη γκάμα των συναισθημάτων κι αναφέρομαι επίσης στη φιλία στην αγάπη, στη ζήλια και στο πάθος. Όσο για τα επικίνδυνα ερωτικά παιχνίδια, πιστεύω, ότι είναι κι αυτά μέρος της ζωής, σημάδι της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης φύσης και των παράξενων καταστάσεων με τα οποία το μυαλό μας ή ο χαρακτήρας μας συχνά μάς φέρνει αντιμέτωπους. Το πώς θα τα διαχειριστεί κανείς είναι καθαρά προσωπικό του θέμα και δείχνει την ποιότητα του και τη δύναμη ή την αδυναμία που τον χαρακτηρίζει ως άτομο.

2. Το νησί όπου διαδραματίζεται η ιστορία, είναι πραγματικό – η Μύκονος. Η ιστορία όμως του έργου σας, είναι αποκλειστικά μυθοπλασία ή έχει και στοιχεία πραγματικά; Ποια «κομμάτια» του βιβλίου είναι δικά σας βιώματα;

Παρόλο που το νησί που περιγράφω είναι η Μύκονος, η ιστορία καθώς και όλα τα πρόσωπα είναι εντελώς φανταστικά. Γεννήθηκαν στο μυαλό μου και περιπλέχτηκαν έτσι ώστε η εξέλιξή τους να εξυπηρετεί την πλοκή και την κατάληξη αυτής της ιστορίας. Δεν αναφέρομαι σε βιώματα δικά μου, μα μήτε και κάποιου άλλου από τον κύκλο των γνωστών ή των φίλων μου. Είναι όλα καθαρή μυθοπλασία. Όπως είναι φυσικό και αναπόφευκτο, βέβαια, κάποιοι ήρωες έχουν ορισμένα στοιχεία δικά μου, εκφράζουν κάποιες φορές τη σκέψη μου και τα ‘πιστεύω’ μου, αλλά προσωπικά μου βιώματα δεν αναφέρονται πουθενά.

 

3. Πώς νοιώθει κάποιος όταν γράφει το πρώτο του βιβλίο; Τρακ, κάποιες στιγμές σκέφτεται να μην το ολοκληρώσει; Αμφιβολίες;

Η διαδικασία της συγγραφής είναι πραγματικά εκπληκτική. Σου δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσεις χαρακτήρες και να τους δεις να εξελίσσονται. Αυτό το θωρώ, ειλικρινά, μαγικό! Φυσικά, επειδή ήταν η πρώτη μου προσπάθεια, υπήρχε η απειρία, το άγχος αν θα καταφέρω να το ολοκληρώσω καθώς και η αμφιβολία αν το όλο εγχείρημα θα ήταν επιτυχές. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, τη χαρά και την ικανοποίησή μου όταν ξεπεράστηκαν όλοι αυτοί οι ‘σκόπελοι’ και το είδα επιτέλους, στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Κι εδώ, θα ήθελα να ευχαριστήσω τις εκδόσεις Ψυχογιός που μου έδωσαν την ευκαιρία να παρουσιάσω το αναγνωστικό κοινό τη δουλειά μου. Είναι πολύ σημαντικό, πιστεύω, που δίνουν ‘βήμα’ σε νέους συγγραφείς, ειδικά μια τόσο δύσκολη οικονομικά εποχή όπως αυτή που ζούμε και που το ρίσκο είναι πολύ μεγάλο.

4. Είστε εκπαιδευτικός σε Γυμνάσιο της Μυκόνου. Φύγατε απ’ την Αθήνα πριν 16 χρόνια. Πώς είναι να ζεις στην επαρχία, σε ένα μέρος που σφύζει από ζωή το καλοκαίρι, αλλά το χειμώνα επικρατεί ερημιά;

Εκ των πραγμάτων, οι εκπαιδευτικοί είναι αναγκασμένοι να γυρίζουν από δω κι από κει, σε όλη την ελληνική επαρχία και τις περισσότερες φορές μακριά από τα σπίτια τους και τους δικούς τους ανθρώπους. Επειδή αγαπώ αφάνταστα τη θάλασσα, επιδίωξα να υπηρετήσω σε νησί και μάλιστα των Κυκλάδων, τις οποίες θεωρώ μοναδικές στον κόσμο, λόγω της ανυπέρβλητης φυσικής ομορφιάς τους. Ποτέ όμως δεν περίμενα ότι τούτος ο τόπος θα κλέψει την καρδιά μου! Έμεινα εδώ, από επιλογή όλα αυτά τα χρόνια κι ελπίζω να μην αναγκαστώ να φύγω ποτέ. Η διαφορά στην καθημερινή ζωή μας το χειμώνα από το καλοκαίρι είναι πράγματι χαώδης, όπως φαντάζομαι και σε όλα τα άλλα νησιά της χώρας μας. Αλλά μπορώ να σας πω ότι προσωπικά, προτιμώ το χειμώνα εδώ παρόλο που δεν είναι η αγαπημένη μου εποχή. Το τοπίο είναι μοναδικό, η θάλασσα αλλάζει χρώμα και διάθεση καθημερινά, τα δε ηλιοβασιλέματα είναι υπεράνω κάθε περιγραφής! Κι αυτό που κάποιος θα ονόμαζε ερημιά, εγώ το ονομάζω γλυκιά γαλήνη και ευκαιρία να βρεθείς με τους φίλους σου καθώς και να κάνεις καινούργιους. Τα μαγαζιά που μένουν ανοιχτά το χειμώνα γίνονται πόλος έλξης όλων όσοι ζούνε εδώ κι ο κόσμος γίνεται σχεδόν μια παρέα, που διασκεδάζει μέσα σε ένα εκπληκτικά ζεστό και φιλικό κλίμα. Αυτό μένα με γοητεύει, καθώς πιστεύω ότι η ποιότητα κι όχι η ποσότητα δίνει ‘χρώμα’ στη ζωή μας και κάνει τις στιγμές μας μοναδικές. Φυσικά, αυτή είναι η δική μου άποψη και αρκετά προκατειλημμένη, ομολογώ, διότι λατρεύω τούτο το νησί και δεν μπορώ να είμαι αντικειμενική όσο κι αν προσπαθώ.

5. Με την καθημερινή επαφή που έχετε με τα παιδιά στο σχολείο, πώς χαρακτηρίζετε τους σημερινούς έφηβους; Ανέμελοι, αδιάφοροι ή το αντίθετο; Είναι παιδιά καταπιεσμένα ή με απόλυτη ελευθερία; Με σημαντικά ενδιαφέροντα ή χωρίς;

Για να είμαι ειλικρινής, δε μου αρέσει να κάνω γενικεύσεις ή να τοποθετώ τους ανθρώπους κάτω από ταμπέλες. Παρ’ όλα αυτά θα περιγράψω πώς αντιλαμβάνομαι εγώ τα παιδιά αυτά, τους μαθητές μου. Οι έφηβοι, ειδικά στο Γυμνασίου που είναι αρκετά μικροί σε ηλικία και στην αρχή αυτής της δύσκολης περιόδου της ζωής τους, προσπαθούν πάνω απ’ όλα να βρουν τον εαυτό τους και να τον τοποθετήσουν μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο διαμορφωμένο από εμάς, τους ενήλικες. Αμφισβητούν και θέτουν σε δοκιμασίες τα πάντα, τους γονείς, τους καθηγητές τους, το σύστημα και πάνω απ’ όλα τον εαυτό τους. Κι αυτό που αφήνουν να βγει προς τα έξω δεν είναι απαραίτητα κι αυτό το οποίο πραγματικά αισθάνονται. Ανέμελοι σίγουρα δεν είναι, καθώς η εποχή στην οποία ζουν δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έτσι. Μα ούτε και αδιάφοροι, θα έλεγα. Προβληματίζονται, εξοργίζονται και βαριούνται. Και με το δίκιο τους βαριούνται, εγκλωβισμένοι μέσα σε ένα ανιαρό εκπαιδευτικό σύστημα που με ημίμετρα και ημιτελείς προσπάθειες επιδιώκει να συμβαδίσει με τις απαιτήσεις της εποχής μας. Ασφαλώς και έχουν ενδιαφέροντα, τα οποία, φυσικά, ποικίλουν ανάλογα με το χαρακτήρα τους και που ανταποκρίνονται στην ηλικία και στις δυνατότητες τους.
Κι αυτό το θεωρώ από μόνο του σημαντικό. Αγωνίζονται να ορθοποδήσουν μέσα σε μια κοινωνία με φθαρμένες αξίες που τους στέλνει ετερόκλητα κι αμφιβόλου ποιότητας μηνύματα, που απαξιώνει την ευγενή άμιλλα, την αξιοκρατία και τη δικαιοσύνη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες και δεδομένων των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ίδιες οι οικογένειες τους, πιστεύω ότι ανταποκρίνονται αξιοπρεπώς, συχνά δε, υπερβαίνουν σε ωριμότητα την ηλικία τους κι αυτές ακόμη τις προσδοκίες μας. Πρέπει, άλλωστε, να μη ξεχνάμε ότι τα παιδιά είναι ο καθρέφτης μας κι αντανακλούν όλες τις επιτυχίες αλλά και τις αποτυχίες μας, σαν γονείς, σαν καθηγητές και σαν κοινωνία γενικότερα.

6. Συμβουλεύετε τους μαθητές σας να διαβάζουν λογοτεχνία;

Ασφαλώς! Πιστεύω ότι τα παιδιά πρέπει από μικρή ηλικία να έρχονται σε επαφή με τα βιβλία ώστε να εξοικειωθούν μαζί τους και να τα αγαπήσουν. Αυτή την αγάπη οφείλουν να τους την μεταδώσουν οι γονείς και οι καθηγητές τους. Ειδικά στην εποχή μας, που η τεχνολογία και η συνεχής χρήση των υπολογιστών ως μέσο επικοινωνίας αλλά και ψυχαγωγίας, απομακρύνει τους εφήβους από το βιβλίο, θεωρώ υποχρέωσή μου όχι μόνο να τους συμβουλεύσω να διαβάσουν λογοτεχνία αλλά να προσπαθήσω να τους μυήσω σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο της ανάγνωσης. Τους προτείνω μάλιστα να τα προσεγγίσουν ηλεκτρονικά αν το προτιμούν, διότι σημασία έχει να διαβάζουν, να προβληματίζονται, θα εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο τους κι όχι ο τρόπος που αυτό επιτυγχάνεται. Άλλωστε το λογικό είναι να ακολουθεί κανείς τους κανόνες που διέπουν την εποχή στην οποία ζει και κακά τα ψέματα, το χαρτί, η μυρωδιά του και η αίσθηση που έχει το βιβλίο στα χέρια της δική μου γενιάς, στα σημερινά παιδιά είναι σχεδόν άγνωστες.

7. Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους σημερινούς έφηβους αλλά και στους γονείς τους;

Μιλώντας καθημερινά με τους έφηβους μαθητές μου, προσπαθώ να τους δώσω να καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι να αγαπήσουν τον εαυτό τους και να μάθουν να τον σέβονται. Πιστεύω πως αν το κάνουν αυτό, όλα τα άλλα αργά ή γρήγορα θ’ ακολουθήσουν. Όσο για τους γονείς, το πιο σημαντικό είναι να στέκουν στο πλευρό των παιδιών τους, να στηρίζουν στις επιλογές τους και να τους αφιερώνουν όσο περισσότερο προσωπικό χρόνο μπορούν. Είναι πολύ βασικό το παιδί και ο έφηβος να νιώθει ότι οι γονείς του είναι κοντά του κι ενδιαφέρονται για κάθε τι που το αφορά, όσο ασήμαντο κι αν φαίνεται.

 ΠΗΓΗ:http://www.infokids.gr/2013/12/i-afroditi-vakali-syggrafeas-toy-kai/

Κριτική για το βιβλίο στο captainbook.gr από τον Πάνο Τουρλή

Η Αλκυόνη Παπαδάκη του 21ου αιώνα μας συστήνεται χωρίς τυμπανοκρουσίες και κομπορρημοσύνη. Απλώς (;) γράφει για έναν μικρόκοσμο ενός αιγαιοπελαγίτικου νησιού με τα πάθη του, τους έρωτες, τα μίση, το κουτσομπολιό, την αγνότητα και το μίσος. Και μόλις κλείσετε το βιβλίο θα μυρίσετε γύρω σας την αρμύρα της θάλασσας και της προδοσίας, θα νιώσετε το δροσερό αεράκι του μελτεμιού και της λύτρωσης. Ένα βιβλίο που θα το αναπολείτε συχνά. Έχω σοκαριστεί από το υπέροχο γράψιμο, από τη λυρικότητα και την ποιητικότητα της γραφής, από τις ιστορίες και την κορύφωσή τους, από το πάθος και το έλεος των χαρακτήρων. Και είναι η πρώτη εμφάνιση της συγγραφέως!

Σ\' ένα νησί των Κυκλάδων. Παναγιώτης Καρατζάς, ναυτικός, επιστρέφει από ταξίδι με τον κολλητό του, Κωνσταντίνο. Η σχέση του με τη γυναίκα του δεν πάει καλά, είναι ψυχρή και απόμακρη. Τρομάζει όταν βλέπει την έφηβη πια κόρη της, Αννεζώ, να της μοιάζει τόσο και αρχίζει να φαντασιώνεται μαζί της πράγματα που του λείπουν από τη μάνα της. Έντρομος και ντροπιασμένος, την παντρεύει άρον άρον με τον Κωνσταντή.

Ο γιατρός Βαρανάκης φτάνει στο νησί με μια ιστορία από το παρελθόν που τον στοιχειώνει. Γνωρίζει τη Μαρία και αυτό είναι η καταστροφή του. Η Μαρία είναι ελεύθερο πουλί, δεν δεσμεύεται με κανέναν, είναι η \"Στέλλα με τα κόκκινα γάντια\" του νησιού. Στο μάτι την έχει βάλει και ο Νικόλας, εγωκεντρικός, καιροσκόπος, ατίθασος, ερωτύλος. Παντρεμένος με μια αδύναμη στο χαρακτήρα κοπέλα, εποφθαλμιώντας μόνο την περιουσία της. Γίνεται πατέρας και νιώθει τη θηλιά να σφίγγει γύρω του. Πνίγεται! Διέξοδος το ποτό και το ξυλοφόρτωμα της γυναίακς του. Και η Μαρία! Αχ, η Μαρία, ένα ελεύθερο πουλί που δεν κλειδώνεται σε κλουβιά. Και ο Νικόλας τη θέλει! Μέχρι τέλους! Συγκλονιστικές οι τελευταίες σκηνές και κυίως η αντίδραση της γυναίκας του Νικόλα!

Και γύρω τους κι άλλοι χαρακτήρες και γύρω τους η θάλασσα. Μου είναι αδύνατον να σας περιγράψω πόσο έντονα και πόσα πολλά συναισθήματα γεννάει αυτό το βιβλίο. Οι γυναίκες δε γνωρίζουν από έρωτες και χάδια, δεν ξέρουν να κουμαντάρουν τον άντρα. Οι άντρες αδιαφορούν για τις γυναίκες τους ως άνθρωποι και χαρακτήρες, τους συμπεριφέρονται σα ζώα. Λίγοι έχουν το σθένος να τις πλησιάσουν, να τις αγαπήσουν, να συζητήσουν μαζί τους. Από τις ωραιότερες ιστορίες η Αννεζώ και ο Κωνσταντής, πώς ξεκίνησαν από αγάπη και αιδώ νιόπαντροι να μην αγγίζουν ο ένας τον άλλον, να θεωρούν ο ένας τον άλλον υπεύθυνο κι όμως με το πέρασμα του χρόνου και την εγκατάλειψη της ατολμίας, πλησίασαν κοντά, πιάστηκαν χέρι χέρι, μίλησαν, αγαπήθηκαν, έκαναν έρωτα.

Ήθη και έθιμα του χωριού, καθημερινές συνήθειες, τρισδιάστατοι χαρακτήρες, ένας σφιχτός κλοιός στενά δεμένος γύρω τους και ο αναγνώστης δεν μπορεί να ανασάνει παρά μόνο όταν τελειώσει το βιβλίο. Και πάλι όμως θα τον στοιχειώνει για καιρό η ανάμνηση αυτού του βιβλίου, η απόδοση των χαρακτήρων, το υπέροχο γράψιμο. Τι να πω, τα λόγια έιναι πραγματικά περιττά. ΠΡΕΠΕΙ να διαβάσετε αυτό το βιβλίο. Και όχι σε μέσα μεταφοράς ή εκτός σπιτιού, θέλει το χρόνο του και το χώρο του, αδειάστε το μυαλό σας από τις έγνοιες, ξεφυλλίστε το, ζήστε το!

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα (δεν ήξερα τι να πρωτοδιαλέξω!):

\"Αυτός, που δεν τον τρομάζανε φουρτούνες και μποφόρια, φοβόταν ν\' αντικρίσει τη Φρασκούλα. Τον παίδευε ο καημός να τη ζητά, να μην την έχει. Γωνιά γωνιά είχε ψάξει τα μάτια της να βρει την αγάπη της, μα εκείνα άδεια. Τίποτα δεν μπορούσε να της καταλογίσει, να την ψέξει για κάτι. Σ\' όλα ήταν σωστή, σ\' όλα όπως έπρεπε. Το βλέμμα της όμως δεν είχε έρωτα, δεν είχε φλόγα. Σβηστό. Κι ο Παναγής χανόταν στο σκοτάδι...Βαθιά στο στήθος, δειλά, τολμούσε και γεννιόταν μια ελπίδα, η ελπίδα, που από παντού, απ\' το τίποτα, κι απ\' το παράλογο ακόμη, έχει τη δύναμη να ξεπροβάλει. Τι κι αν γνωρίζει το μυαλό, πιο δυνατή απ\' τη γνώση εκείνη\" (σελ. 22).

\"Άκουγε φλιτζάνια να κροταλίζουν και πιατάκια, τις υπηρέτριες να μεταφέρουν δίσκους με γλυκά, καφέδες, τσάγια. Άκουγε χάχανα, το θόρυβο που κάνουν οι γυναίκες σα μαζεύονται και συζητούν τον άντρα\" (σελ. 26).

\"Ένα τσούρμο άντρες μες στον καφενέ, της θάλασσας και της στεριάς. Διαφορετικοί σε όλα και τόσο όμοιοι. Όλοι με την ίδια σκέψη, την ίδια ανάγκη. Και ο καημός πάντοτε ένας. Η γυναίκα. Η δική τους ή άλλη. Μα πάντα η γυναίκα. Απ\' αυτή φεύγουν και σε αυτή γυρνάνε. Αυτή τους φέρνει στη ζωή, αυτή τους συντροφεύει κι αυτή τους κλείνει τα μάτια. Η ζωή τους όλη ένας κύκλος και στη μέση πάντα αυτή. Το κέντρο του κόσμου τους. Τίποτα πέρα απ\' αυτή. Τίποτα χωρίς αυτή. Το ξέραν, κι όσοι ήταν μες στον καφενέ και οι άλλοι, όσοι δεν ήταν. Όλοι οι άντρες το ξέρουν. Βαθιά στην καρδιά τους το νιώθουν και τους τρομάζει. Προσπαθούν πάντα να το ξορκίσουν, με χωρατά, με κρασί, με το μαχαίρι. Ανάλογα την περίσταση. Μα το ξέρουν καλά\" (σελ. 92-93).

\"-Μετρημένες τις έχεις τις μπουκιές μας; Βάλε κάτι παραπάνω στην κατσαρόλα! Άνθρωποι είμαστε, μπορεί να λαχταρήσουμε μια πιρουνιά ακόμη!\" (σελ. 101).

\"Μόνο όσοι αγαπήσαν ξέρουνε τη γεύση του πρώτου φιλιού. Οι άλλοι ελπίζουνε, μονάχα, να τη μάθουν. Κι ήταν το πρώτο φιλί και για τους δύο. Τους τάραξε, τους τρόμαξε η αίσθησή του. Νιώσαν πως άνοιξε μια πόρτα κάπου. Μα δεν τολμήσανε να τη διαβούνε. Ο καθένας με τους δικούς του φόβους, την κλείσανε απαλά και υποχωρήσανε. Όμως,
γνωρίζανε καλά την ύπαρξή της τώρα\" (σελ. 137).

\"Κι έτσι, περνούσανε οι μέρες κι έμενε εκείνος σιωπηλός. Ανείπωτες στοιβάζονταν στο στόμα του οι λέξεις κι έρχονταν κι άλλες κι άλλες, δίχως να βρίσκει εκείνος το κουράγιο τα χείλη του ν\' ανοίξει, να τις φτύσει, ν\' ανακουφιστεί. Και όπως ήταν μπουκωμένες τόσες λέξεις, ένιωθε ώρες ώρες πως πνιγόταν. Κι έπινε το κρασί του μονορούφι, μήπως και καταφέρει, αφού δεν μπόραγε να τις προφέρει, να τις καταπιεί\" (σελ. 142).

\"Μείναν για λίγο σιωπηλοί. Δυο άντρες, δυο γυναίκες, χίλιες σκέψεις. Να τους ενώνουν τόσα. Και ακόμη περισσότερα να τους χωρίζουνε. Τα αισθήματα σωστά, τα πρόσωπα όλα λάθος. Η αγάπη έπαιζε σκληρό παιγνίδι. Άτακτος ο μικρός θεός, ο Έρωτας. Απάνθρωπος, τους τυραννούσε. Σαϊτεμένους λάθος. Στα σίγουρα γελούσε και διασκέδαζε μαζί τους\" (σελ. 267).

\"Ένα μικρό καρφάκι, που ίσως καποτε χρησίμευε σε κάτι, τώρα γυμνό και μόνο, μια ασήμαντη παραφωνία, ένα μικρό σημάδι, μαύρο. Χαμένο μες στ\' απέραντο λευκό του τοίχου. Κι όμως ήταν εκεί. Επέμενε να υπάρχει. Να σπάει εκείνη την ασπρίλα με τη μικρή, τη μαύρη ύπαρξή του. Τιποτένιο. Ακίνδυνο και ξεχασμένο. Μα η μυτερή του άκρη, άφαντη στα μάτια ολωνών, ήταν βαθιά μπηγμένη στη σάρκα αυτού του τοίχου. Το πέτρινο το σώμα, ορθό παρά τον πόνο, στεκόταν πληγωμένο. Παντοτινά σημαδεμένο, αμίλητο. Μ\' ένα καρφί στα στήθια\" (σελ. 281).

\"Λες κι ήταν η αγάπη ψίχουλα, να τα τινάξει τάχα απ\' το τραπέζι. Να φύγουν, να χαθούνε. Κι έπειτα χαρωπή, να στρώσει πάλι. Στον Κυριάκο να στρώσει. Να μπει μες στην καρδιά της, να φάει και να πιεί!\" (σελ. 306).

\"Με τους καημούς τόσων και τόσων ήτανε το χώμα τούτο ποτισμένο. Ήξερε, είχε δει πολλά. Και είχε μνήμη, τη δική της μνήμη, ετούτη εδώ η μικρή, η λευκή γωνιά του Αιγαίου\" (σελ. 353).

Πάνος Τουρλής

ΠΗΓΗ: http://www.captainbook.gr/shop/?main_page=wordpress&p=9326

Κριτική για το βιβλίο στο Culturenow.gr από την Τέσυ Μπάιλα

Μια οικογένεια και η ζωή της στη δεκαετία του ’50, κάπου στις Κυκλάδες. Αυτή είναι η αφηγηματική αφετηρία του βιβλίου της Αφροδίτης Βακάλη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός και παρόλο που δεν είναι αναφέρεται συγκεκριμένα ο τόπος, ο προσανατολισμός του αναγνώστη στρέφεται στη Μύκονο, στη δεύτερη πατρίδα της συγγραφέως, στο νησί των ανέμων, της θάλασσας και της αιγαιοπελαγίτικης ομορφιάς.

Το συγκεκριμένο βιβλίο όμως θα μπορούσε να εκτυλίσσεται οπουδήποτε, αφού ανάλογες ιστορίες είναι κοινές σε ολόκληρη τη νησιωτική Ελλάδα. Άλλωστε η συγγραφέας αυτό που τελικά επιχειρεί δεν είναι απλώς να μιλήσει για τα πάθη, τα λάθη και τις ιστορίες μιας οικογένειας αλλά να δώσει την κοινωνική τοιχογραφία της εποχής, μέσα από τις έμφυλες σχέσεις και μαζί ένα μωσαϊκό ανθρώπινων συμπεριφορών και αισθημάτων, μια οργανωμένη σύνθεση της νησιωτικής κοινωνίας.

Ο Παναγής Καρατζάς κι η αγάπη του για τη γυναίκα του που χωρίς ανταπόκριση γίνεται η αιτία να στραφεί το ερωτικό του ενδιαφέρον στη θετή του κόρη, την Αννεζώ. Και η αγωνία του πατριού απέναντι στα προσωπικά του συναισθήματα που συγκρούονται ανυπόφορα με την ηθική του τόπου, με την ηθική των πρέπει που τελικά συγκρότησαν τις επιλογές του. Ο Παναγής θα παντρέψει το κορίτσι με τον φίλο του για να γλιτώσει από τον ίδιο του τον εαυτό. Από τα συναισθήματα που «καίνε» την ψυχή του και του ζητούν τη λύτρωσή. Από τη λαχτάρα να νιώσει «τη γλύκα σε ένα άγγιγμα», από «την ενοχή που του έκαιγε τα στήθια».

Γύρω τους κινούνται δορυφορικά οι υπόλοιποι χαρακτήρες του βιβλίου, αφού το αφηγηματικό σύμπαν της συγγραφέως δεν περιορίζεται μόνο στην τρυφερή ιστορία μιας οικογενειακής σχέσης αλλά γίνεται η αφορμή για να σκιαγραφηθούν ενδελεχώς χαρακτηριστικοί ήρωες, τα πάθη τους, οι αγωνίες τους, η πάλη με τους δαίμονες της ζωής τους, η συνθηκολόγηση με τις δυσκολίες της μοίρας τους. Όλοι μαζί σε μια εναγώνια πάλη με το πεπρωμένο, με την ανάγκη να ισορροπήσουν επάνω στο τεντωμένο του σχοινί και να αφουγκραστούν τις αλλαγές που σηματοδοτούν το μέλλον τους.

Γυναίκες που πάσχουν, κακοποιούνται, γεύονται τον έρωτα ή απλώς βιώνουν την απώλειά του και συχνά τη στέρησή του και άντρες που μεθούν, κακοποιούν, κυνηγούν ή αφοσιώνονται με τρυφερότητα σε ό,τι αγαπούν. Όλοι τους όμως είναι άνθρωποι που ζουν και κινούνται μέσα στις συγκεκριμένες κοινωνικές δομές ενός τόπου, εγκλωβισμένοι στις επιλογές τους, άνθρωποι που δονούνται από την ανάγκη να δραπετεύσουν, με οποιοδήποτε τρόπο, στο ενδεχόμενο. Άνθρωποι που ζουν «στη θέση που τους έβαλε η ζωή».

Η Μαρία, η γυναίκα που γίνεται στόχος στο νησί μόνο και μόνο επειδή θέλει να ζήσει ελεύθερη τον έρωτα και τα πάθη του, κι ο Νικόλας που τη θέλει απελπισμένα, για να ικανοποιήσει την ανάγκη του να ζήσει μέσα στη δίνη ενός πελάγους κι όχι δεμένος σαν παροπλισμένο καράβι, κλεισμένος στη φυλακή μιας πλούσιας αλλά αδιάφορης για εκείνον γυναίκας, της γυναίκας του που όμως η ίδια τον αγαπάει πολύ. Κι ανάμεσά τους ο γιατρός που φτάνει στο νησί «στοιχειωμένος» από το παρελθόν που κουβαλά μαζί του και ερωτεύεται με πάθος.

Ολόγυρά τους η μεγάλη, αδιαφιλονίκητη πρωταγωνίστρια του βιβλίου, η θάλασσα που βρέχει τα πάντα, ρυθμίζει τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές, καθορίζει τα ήθη και γαλουχεί τις συνειδήσεις ολόκληρων γενιών. Η θάλασσα και ο αρχέγονος συμβολισμός της. «Απέραντη κι απρόβλεπτη σαν τη ζωή. Πανίσχυρη κι αυτόβουλη…».Αυτή που έχει τη δύναμη να απομακρύνει από ό,τι πονά τον άνθρωπο ή να τον φέρει αντιμέτωπο με τους φόβους του. Η θάλασσα που παρηγορεί, ξελογιάζει, αγκαλιάζει τον άνθρωπο, του δίνει ζωή και ζωογονεί τη σκέψη του. Η θάλασσα που ανοίγει τους ορίζοντες με εκείνη την αίσθηση ελευθερίας που προσφέρει ο αιθέρας της και απλώνεται αχαλίνωτη μπροστά μας για να μας υπενθυμίζει ότι τίποτα δεν τελειώνει, αφού όλα αέναα ανανεώνονται.

Ο εσωτερικός ρυθμός του κειμένου μοιάζει κι αυτός επηρεασμένος από τους ακατάπαυστους κυματισμούς του θαλασσινού στοιχείου. Άλλοτε εκτινάσσει την αφηγηματική ταχύτητα κι άλλοτε επιβραδύνει, δίνει ωστόσο στοκείμενο μια χαρακτηριστική ηχητική δύναμη που κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο και μεταβάλλει τις περιγραφές που με ευκολία παραθέτει η συγγραφέας σε ολοζώντανες εικόνες.

Το βιβλίο της Αφροδίτης Βακάλη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με μία και μόνο λέξη: «το ταξίδι». Ένα ταξίδι στη μεσογειακή κοινωνία, στους πολιτισμούς της θάλασσας και σε όλα όσα καθορίστηκαν από την αρμύρα και τη σκουριά που αφήνει επάνω στους ανθρώπους, από τη νοτιά που οξείδωσε την καρδιά και τα αισθήματά τους κι όλα αυτά δεμένα με μεγάλη μαεστρία σε μια ιστορία που ρέει κελαρυστά χάρη στη γλωσσική δύναμη που η συγγραφέας του διαθέτει.

 

ΠΗΓΗ: http://www.culturenow.gr/27047/vivlio-kai-gyrw-toys-h-thalassa-afrodith-vakalh

Η παρυσίαση στον ΙΑΝΟ